Column 19 mei 2021: Waar gaat laaggeletterdheid eigenlijk over?

Iedereen moet zich aan de wet houden. Dat klinkt logisch en met gezond boerenverstand komen we best ver. En toch wordt het moeilijk als ons boerenverstand even geen antwoord heeft. De uitdaging wordt groter als je niet goed kan lezen, schrijven en/of rekenen. Voor 2,5 miljoen mensen in Nederland is dat zo. Laat ik het er voor mensen met laaggeletterdheid maar op houden dat het een flinke drempel is om dan echt de weg te vinden in deze wereld.
Het woord ‘laaggeletterdheid’ is volgens de website www.ishetB1.nl een te moeilijk woord. Door het filter van deze website sneuvelden andere woorden die ik in het eerste gedeelte van deze tekst wilde gebruiken. Het woord ‘sneuvelen’ kwam trouwens niet voor in de lijst en ‘boerenverstand’ ook niet. Het woord ‘maatschappij’ wilde ik eigenlijk gebruiken maar is vervangen door deze wereld.

Wat ik met deze voorbeelden duidelijk wil maken is dat er te weinig wordt nagedacht over of mensen wel echt begrijpen wat er geschreven wordt. Niet iedereen heeft een goede opleiding meegekregen en iets wat voor de één duidelijk is, is moeilijk voor de ander. Het zal dan ook niet verbazen dat deze mensen moeite hebben om mee te komen met werk en meedoen in de maatschappij (participatie dus), of te begrijpen hoe om te gaan met armoede, schulden, opvoeden, moeilijk leesbare gebruiksaanwijzingen, bijsluiters of het gebruik van internet.
Wat er dan gebeurt is geen verrassing: een uitkering of toeslag die niet (goed) kan worden aangevraagd, schulden zijn niet duidelijk, het voorlezen van kinderen is moeilijk terwijl het risico voor de gezondheid toeneemt als men belangrijke informatie mist. Door schaamte zullen mensen nog langer wachten met hulp te vragen. Dit moeten we natuurlijk voorkomen. Hier ligt een taak voor de overheid en die gaat daar gelukkig ook mee aan de slag. Als adviesraad denken wij hierover mee in de komende tijd. Mocht u goede ideeën hebben dan zijn die natuurlijk altijd welkom. Zie onze website www.asd-lansingerland.nl.

Zelf dacht ik trouwens al aardig bezig te zijn en niet al te moeilijke taal te gebruiken. Door er echt op te letten bleek dat toch tegen te vallen. Zelf juich ik het toe als we niet onnodig moeilijke woorden gebruiken. Voor mij past het ook bij een overheid die gemakkelijker te bereiken is en weet wat bij de mensen leeft.
Voorkomen blijft belangrijk. Goed onderwijs zorgt ervoor dat iedereen mee kan blijven doen. Als we dit met zijn allen begrijpen is dat al een belangrijke eerste stap in de goede richting! 

Astrid Schoormans
Voorzitter ASD Lansingerland